Het energieverbruik van Bitcoin, is het echt zo slecht voor het milieu?

Je ziet regelmatig berichten dat Bitcoin slecht is voor het milieu en teveel energie verbruikt. Het lievelingsargument van crypto critici en matig geïnformeerde media kan in korte tijd een hoop FUD veroorzaken.

Maar iedereen die al wat langer meeloopt in crypto weet dat dit een discussie is die al vaker is gevoerd, en alhoewel er (soms) zinnige dingen zijn gezegd zijn de meeste argumenten inmiddels wel een beetje uitgekauwd.

Daarom zetten we in deze blog nog maar even wat zin en onzin op een rijtje.

Voordat we dat doen, eerst even een disclaimer. Als crypto believers horen wij natuurlijk thuis in het pro Bitcoin kamp. Maar wij zijn niet te beroerd om de realiteit onder ogen te zien: Om Bitcoin te minen is elektriciteit nodig. En die is niet altijd duurzaam.

Zo. Dat is eruit.

En door.

Bitcoin verbruikt meer energie dan Nederland

Dit is een krachtig statement wat het goed doet in artikelen met titels als “Bitcoin veroorzaakt explosieve stijging energieverbruik” of “Bitcoin is een ramp voor het klimaat”.

Alleen zijn er een aantal dingen die hier niet helemaal aan kloppen.

Bitcoin verbruikt elektriciteit

En elektriciteit is wel een vorm van energie, maar energie is meer dan elektriciteit alleen. Om te stellen dat Bitcoin in zijn eentje net zoveel zou verbruiken als een heel land is dus niet juist, omdat in een land naast elektriciteit ook andere vormen van energie worden verbruikt.

En dat brengt ons bij het volgende punt, want:

De hoeveelheid verbruikte energie zegt niets over de herkomst van die energie

Het probleem aan energieverbruik is niet zozeer het verbruik, maar de uitstoot die het veroorzaakt. Minen op basis van duurzaam opgewekte elektriciteit uit zonne- of waterkracht energie is een stuk milieuvriendelijker dan minen op basis van elektriciteit die is opgewekt uit steenkool.

Om een zo compleet en eerlijk mogelijk beeld te geven moet er dan ook gekeken worden naar de herkomst van de energie.

Er zijn pogingen gedaan om dit in kaart te brengen, maar die zijn niet 100% nauwkeurig. Bitcoin miners zijn niet altijd even enthousiast zijn om details over hun bezigheden prijs te geven en de data loopt achter de feiten aan omdat het aantal miners blijft toenemen.

Daarom blijft het bij schattingen.

Sommige onderzoeken geven aan dat tot 74% van de miners een vorm van duurzame energie gebruikt. En andere onderzoeken houden het op 39%.

Dus de helft (zoals in sommige artikelen valt te lezen) van de energie die Bitcoin verbruikt is niet schoon?

Klopt. Maar de andere helft wel.

En stel dat de waarheid in het midden ligt, dan is het aandeel duurzame elektriciteit nog altijd twee keer zo hoog als dat van de Verenigde Staten.

Vergelijk appels met appels

Het werkt in een titel of tweet heel goed om Bitcoin te vergelijken met een land, maar het doet geen recht aan de werkelijkheid.

Om een goede vergelijking te maken kun je het energieverbruik van Bitcoin beter vergelijken met dat van banken, of beter nog, goud.

Alleen is dat minder sexy omdat zo’n vergelijking minder goed samen te vatten valt. Bovendien is dan waarschijnlijk de conclusie dat banken minstens evenveel of misschien wel meer energie slurpen dan Bitcoin. Maar daar komen we nog op.

Maar is het dan allemaal onzin?

Nee, tuurlijk niet.

Geen onzin. Paniekzaaierij op zijn hoogst. Maar het moet gezegd, de cijfers die gebruikt worden voor dit soort vergelijkingen komen niet uit de lucht vallen.

Er zijn onderzoeken gedaan die geprobeerd hebben het energieverbruik in kaart te brengen. Een zo’n onderzoek is van The University of Cambridge. Die heeft recent cijfers gepubliceerd over het energieverbruik van Bitcoin.

Hieruit blijkt dat in 2019 de totale hoeveelheid stroom die verbruikt werd door het minen van Bitcoin evenveel was als het jaarlijks totale verbruik van een klein land zoals Nederland. Namelijk een totaal van 114.97 TWh.

Interessante feitjes die hierbij vaak worden vergeten te noemen, zijn dat het erg moeilijk is om precies in kaart te brengen hoeveel elektriciteit er nou wordt verbruikt, de schattingen uiteenlopen van 40 TWh tot 400 TWh.

Ook leuk om te weten: De totale hoeveelheid elektrische apparaten die in Amerika in de standby stand staan verbruiken meer elektriciteit dan Bitcoin in 1,9 jaar (op het moment van schrijven).

En als je dat vergelijkt met banken en goud?

In een recent rapport van Galaxy Digital (een cryptocurrency fonds) wordt een vergelijking gemaakt tussen het energieverbruik van crypto, banken en goud.

Het rapport is positief over Bitcoin.

Aangezien Bitcoin heel transparant is kan het energieverbruik makkelijk worden ingeschat. Hierdoor is er veel  kritiek op Bitcoin, terwijl diezelfde kritiek bijna nooit wordt gegeven op traditionele industrieën.

Aldus de analisten.

En alhoewel wordt aangegeven dat de vergelijking lastig is vanwege een gebrek aan data over energieverbruik van banken, is de conclusie dat goud en banken twee keer zoveel energie verbruiken als Bitcoin.

In de vergelijking is voor Bitcoin uitgegaan van een jaarlijks energieverbruik van 113 Twh.

Voor banken is dit minder makkelijk na te gaan omdat banken gebruik maken van onder andere datacenters, kantoren, pinautomaten, creditcard transacties. En er zijn beurzen, centrale banken en andere instanties die op een of andere manier bijdragen aan het energieverbruik.

Het rapport concludeert dat het bankensysteem een totaal van 263 TWh gebruikt. Voor goud komen ze op 240 TWh, door te kijken naar de totale uitstoot die wordt veroorzaakt door het delven en verwerken van  goud, en dit te converteren naar TWh.

Het hele rapport kun je hier lezen.

Het andere perspectief: Bitcoin is juist goed voor het klimaat

Er zijn ook andere manieren om naar deze discussie te kijken.

Bitcoin zorgt voor innovatie

Juist door de hoge kosten voor elektriciteit is er voor miners veel redenen om zo efficiënt mogelijk te werken en in te zetten op het gebruik van duurzame energie. Een whitepaper van Square probeert aan te tonen dat Bitcoin juist een van de drijvende krachten kan worden achter een meer duurzame wereld.

Bitcoin kan energie gebruiken die anders verloren gaat

Het probleem met duurzaam opgewekte energie is namelijk dat er een hoop verloren gaat. Op hele zonnige dagen wordt er meer energie opgewekt dan dat er wordt verbruikt en in het regenseizoen in China (waar stroom uit waterkracht een van de meest gebruikte vormen) is er veel meer energie dan er vraag naar is.

Als al deze energie kan worden gebruikt om Bitcoin te minen dan is dit een win-win situatie bij uitstek. Energiebedrijven maken meer winst, miners betalen minder en de uitstoot is lager.

Veelbelovende positieve ontwikkelingen

Verder zijn er veel crypto bedrijven die samen zijn gaan werken en pogingen doen om crypto groener te maken.

In april is het Crypto Climate Accorrd opgericht, een consortium met een paar ambitieuze doelstellingen: in 2025 willen ze dat de hele Crypto industrie 100% hernieuwbare energie gebruikt en 0% uitstoot in 2040.

En het Bitcoin Clean Energy Investment Initiative is bezig om het gebruik van duurzame energie te stimuleren. Volgens Jack Dorsey, de CEO van Square, is het mogelijk dat minen in de toekomst voor 100% kan met schone energie. Het initiatief beschikt over een fonds om allerlei projecten te promoten die helpen bij het beperken van de CO2 uitstoot.

Daarnaast heeft Elon Musk (met wiens Tweet deze discussie is begonnen) in samenwerking met Michael Saylor gesprekken gevoerd met een aantal prominente Bitcoin miners over de oprichting van een organisatie om “transparantie over het energieverbruik” aan te moedigen en “duurzame initiatieven” te stimuleren.

En dan nog dit

Niets wat we als mensen doen kan zonder energie te verbruiken. Alles kost in meer of mindere mate energie en volledig klimaatneutraal leven is bijna niet mogelijk.

Het lezen en schrijven van deze blog kost energie. Net als het produceren en opladen van batterijen voor een Tesla, het kijken van Netflix, het gebruiken van Google, het produceren van voedsel en het delven van goud.

Allemaal energieslurpende activiteiten.

En dat dit misschien makkelijk is, en een beetje flauw, maakt het niet minder waar.

Uiteindelijk is het vooral een morele discussie.

Want wat is goede en wat is slechte energie? Hoeveel vinden we een bepaalde industrie waard? Hoeveel energie is te veel? En is het zinvol om zoveel energie te verbruiken voor het minen van een paar BTC of is juist zinloos. Lastig te beantwoorden vragen die horen bij de snel veranderende wereld waarin we leven.

Bronnen:

• https://endthefud.org/
• https://hbr.org/2021/05/how-much-energy-does-bitcoin-actually-consume
• https://finance.yahoo.com/news/galaxy-digital-bitcoin-consumes-less-064229894.html
• https://www.bbc.com/news/technology-56012952
• https://www.bbc.com/news/science-environment-56215787
• https://hassmccook.medium.com/comparing-bitcoins-environmental-impact-f56b18014f64
• https://cbeci.org/
• https://irena.org/-/media/Files/IRENA/Agency/Publication/2021/March/IRENA_World_Energy_Transitions_Outlook_2021.pdf
• https://coinshares.com/assets/resources/Research/ bitcoin-mining-network-june-2019-fidelity-foreword.pdf